پیشرفت فناوری موجب ایجاد مشاغل و مسیرهای شغلی مختلفی شده است. یکی از مواردی که طی این سالها با رشد چشمگیری همراه بوده، توسعه برنامهها است. امروز به معنای واقعی کلمه، میلیونها برنامه از برنامههای موسیقی گرفته تا برنامه بانکی در دسترس است. همهی این برنامهها به یک یا چند توسعهدهنده نیاز دارند، همین موضوع نیز نیاز بیشتر سازمانها به استخدام شدن برنامه نویس را توجیه میکند. در واقع توسعهی نرمافزار یک زمینه کاری با رشد سریع و دارای پتانسیل شغلی زیادی است.
تولید و خلق برنامههای نرمافزاری با نوشتن کد اتفاق میافتد. بسته به شرکتی که در آن کار میکنند، یک توسعهدهندهی نرمافزار نیازهای کاربر را تجزیه و تحلیل میکند و سپس نرمافزاری را ایجاد میکند، مشکلی را حل میکند، سرگرمی ایجاد میکند یا به زبان ساده زندگی را برای مردم آسان میکند. با توجه به گستردگی حوزهی برنامهنویسی، فرصتهای شغلی آنها نیز تفاوتهای زیادی با هم دارد. اینکه یک سازمان چه وظایفی را برعهده شما بگذارد، به عوامل بسیاری زیادی همچون زمینه فعالیت شرکت، نقش شما در تیم، برنامهای که قصد توسعه آن را دارند و … بستگی دارد. در ادامه به بررسی برخی از وظایف و مهارتهای متداول در این حوزه میپردازیم.
با افزایش روزافزون کاربرد نرمافزارهای کامپیوتری و اپلیکیشنهای موبایل در زندگی ما، نیاز سازمانها به جذب برنامه نویس، به طور چشمگیری در حال افزایش است. در واقع، در بازار کار برنامهنویسی، برخلاف بازار کار بسیاری از مشاغل دیگر، تعداد فرصتهای شغلی بیش از تعداد کارجویان است. این تقاضای بالا برای استخدام برنامه نویس، حقوق برنامه نویس ها را نیز بالا برده است. تسلط بر چندین زبان برنامهنویسی و تخصص در یکی از آنها میتواند فرصتهای شغلی بینظیری پیش روی شما بگذارد.
برنامهنویسان، میتوانند با دانش برنامهنویسی خود، کسب و کار خودشان را راه بیندازند و به دنبال استخدام توسط شرکتهای دیگر نباشند. در واقع، دانش برنامهنویسی، سرمایهای ارزشمند است که به راحتی و تنها با کمی خلاقیت میتوانید آن را نقد کنید.
سازمانهای دولتی و شرکتهای خصوصی و نیمهخصوصی، همگی برای انجام کارهای بسیار متنوعی، به برنامه نویس نیاز دارند و مسئولیتهایی که بر عهدهی برنامهنویس قرار میگیرد، از شغلی به شغل دیگر، متفاوت است. درست است که یادگیری زبانهای برنامهنویسی نیازمند تحصیلات نیست ولی برای حرفهای شدن در برنامهنویسی حتما باید دانش کافی را داشته باشید که در بسیاری از موارد، در گروی تحصیلات عالی و گذراندن دورههای آموزشی است.
در این مقاله میخواهیم در رابطه با اهمیت برنامه نویسی و بازار کار آن، وظایف، مسئولیتها، شایستگیها و مهارتهای برنامهنویسان حرفهای، مزیتهای انتخاب برنامهنویسی به عنوان شغل، دستمزد برنامهنویسان و بازار کار زبانهای برنامهنویسی مختلف صحبت کنیم.
اگر سری به صفحهی فرصتهای شغلی جاب ویژن بزنید و از فیلتر گروه شغلی «توسعه نرم افزار و برنامه نویسی» استفاده کنید، تعداد بسیار زیاد آگهیهای استخدام برنامه نویس، شما را شگفتزده میکند. اما چرا تقاضا برای جذب برنامه نویس تا این حد بالا است؟ با نگاهی به زندگی روزمرهی خود، به جواب این سوال پی میبرید.
امروزه، زندگی ما بیش از هر زمان دیگری با فضای مجازی و ابزارهای دیجیتال، گره خورده است؛ به طوری که برای انجام بسیار از امور روزمرهی خود، وابستگی شدیدی به اینترنت و ابزارهای نرمافزاری مختلف داریم.
با این حال، باید بدانید که روند دیجیتالی شدن و مجازی شدن زندگی انسان، تازه در آغاز راه است و پیشبینی میشود که در دههی پیش رو و تا سال ۲۰۳۰، شاهد تحولی عظیم در فناوریهای دیجیتال باشیم. در واقع ما اکنون در اوج سومین انقلاب صنعتی، یعنی انقلاب دیجیتال قرار داریم.
امروزه، همهی کسبوکارها و حتی خدمات دولتی، در حال دیجیتالی شدن هستند و بنابراین، نیاز به استخدام برنامه نویس، بیش از هر دورهی دیگری در تاریخ، احساس میشود. با وجود بالا رفتن روز افروزن اهمیت دانش برنامهنویسی، هنوز راهی طولانی تا عمومی شدن زبانهای برنامهنویسی و توسعهی یک یا چند زبان برنامهنویسی جامع، پیش رو داریم. بنابراین، حداقل تا چند نسل دیگر، برنامهنویسی به صورت یک دانش تخصصی باقی خواهد ماند و حقوق برنامه نویس، به عنوان یک شغل تخصصی، همچنان، بالاتر از اکثر مشاغل خواهد بود.
هر کسی پیش از انتخاب شغل آیندهی خود باید جنبههای بسیار زیادی را در نظر بگیرد. هر شغلی، مزایا و معایب خودش را دارد. در این جا میخواهیم تعدادی از مزایای متعدد گروه شغلی برنامهنویسی را به شما معرفی کنیم.
همانطور که در ابتدای مقاله گفتیم، تقاضا برای استخدام برنامه نویس، روزبهروز در حال افزایش است. برنامهنویسان هرگز بیکار نمیمانند و نیازی نیست که نگران آیندهی شغلی خود باشند. پیشبینی شده است که بازار کار برنامه نویسی و توسعهی نرم افزار، از سال ۲۰۱۹ تا سال ۲۰۲۹، تا ۲۲ درصد رشد داشته باشد.
یکی از بزرگترین مزیتهای برنامهنویسی که باعث شده برنامهنویسان برخلاف بسیاری از افراد دیگر، در دوران قرنطینه به دلیل همهگیری کووید-۱۹ بیکار نشوند، امکان دورکاری برنامه نویسی است. به همه دلیل، خیلی از کارفرمایان، این روزها اقدام به انتشار آگهیهای استخدام برنامه نویس دورکاری میکنند. در صفحهی فرصتهای شغلی جاب ویژن، میتوانید با استفاده از فیلتر گروه شغلی «توسعه نرم افزار و برنامه نویسی» به همراه فیلتر نوع همکاری «دورکاری» تعداد بالای آگهیهای جذب برنامه نویس با شرایط دورکاری را که روزانه منتشر میشوند، مشاهده کنید. مزیتهای دورکاری عبارتند از:
● ساعت کاری منعطف: یکی از مهمترین مزیتهای دورکاری این است که در بسیاری از موارد، ساعت کاری دست خود برنامهنویس است و او نیازی به هماهنگی با ساعت کاری کارفرما ندارد.
● کاهش هزینهها و خطرات رفت و آمد: برنامه نویسی را میتوانید در منزل خود و بدون نیاز به رفت و آمدهای پرهزینه و پرخطر به محل کار انجام دهید.
● راحتی و افزایش کارایی: کار کردن در محیط آرامش بخش و راحت منزل، با لباسهای راحت و گوش دادن به موزیکی که دوست دارید، خیلی لذت بخشتر از کار کردن در یک شرکت یا سازمان است و همین مزیت، کارایی شما را بسیار بالا میبرد.
کارفرمایان در انتخاب برنامهنویس به ویژه، استخدام برنامه نویس تازه کار برای بعضی از مشاغل سطح پایین برنامه نویسی که معمولا شامل انجام بخش کوچکی از یک پروژه برنامه نویسی گسترده میباشند، مدرک تحصیلی از شما نمیخواهند. حتی افرادی که سن پایینی داشته باشند، میتوانند از چنین مشاغلی، کسب درآمد کنند. اگر مهارت برنامهنویسی شما خیلی بالا باشد، حتی میتوانید بدون داشتن تحصیلات و تنها با ارائهی نمونهکارهای خود به کارفرما، جایگاههای شغلی نسبتا خوبی را تصاحب کنید.
برای اینکه از دانش و مهارت برنامه نویسی خود کسب درآمد کنید، نیازی نیست که حتما با جذب شدن در یک شرکت یا سازمان، زیر بار تعهد بروید و میتوانید خیلی راحت، به صورت پروژهای و فریلنسینگ، دورکاری برنامه نویسی را به عنوان شغل اصلی یا فرعی انجام دهید.
یکی از مزیتهای برنامهنویسی که راه پیشرفت را برای شما بسیار باز میگذارد، امکان اشتغال در هنگام تحصیل است. از آن جایی که پیدا کردن کارهای پروژهای و پارهوقت در گروه شغلی برنامهنویسی کار راحتی است، خیلی از دانشجویان رشتههای کامپیوتر، در سالهای آغازین تحصیلاتشان، برنامهنویسی را به صورت پروژهای شروع میکنند.
برنامهنویسان برای اینکه از مهارت خود، پول در بیاورند، نیازی به استخدام شدن ندارند. یک برنامهنویس میتواند نرمافزاها و اپلیکیشنهای کاربردی تولید کرده و به فروش برساند یا اینکه برای یک راهاندازی یک کسبوکار در حوزهی تجارت الکترونیک، اپلیکیشن طراحی کند. البته چنین کاری نیازمند ایدههای بسیار خلاقانه و پشتوانهی مالی است، زیرا تا زمانی که نرمافزار شما به مرحلهی فروش نرسد یا کسب و کار الکترونیک شما به درآمدزایی نرسد، هیچ منبع درآمدی ندارید، مگر اینکه همزمان با انجام پروژه، شغل دیگری داشته باشید یا به فریلنسینگ مشغول باشید.
با اینکه تمامی زبانهای برنامهنویسی نیازمند دانشی پایهای هستند اما برای تبدیل شدن به یک برنامهنویس، باید مهارت کدنویسی نیز داشته باشید. با این حال، همانطور که پیش از این گفتیم، برای اینکه به یک برنامهنویس حرفهای تبدیل شوید، نیاز به تحصیلاتی مرتبط در این حوزه دارید . از سوی دیگر، بسیاری از کارفرمایان در استخدام برنامه نویس، تحصیلات را نیز در نظر میگیرند و ممکن است مدرک تحصیلی در حقوق برنامه نویس موثر باشد.
بعضی از کارفرمایان، برای استخدام برنامه نویس تازه کار به عنوان کارآموز و سپردن بخش کوچکی از یک پروژه نرم افزاری، مدرک تحصیلی از شما نمیخواهند و تنها کافی است با نمونه کارهای خود یا به هر طریق دیگری، به آنها نشان دهید که میتوانید به زبانی که کارفرما نیاز دارد، برنامهنویسی کنید. داشتن مدرک لیسانس رشتههایی مثل علوم کامپیوتر، فناوری اطلاعات و مهندسی نرمافزار برای ورود به بسیار از مشاغل کافی است.
برای اطلاعات بیشتر پست مربوط به چگونه برنامه نویش شویم را مطالعه کنید.
مهمترین عاملی که سازمان در جذب برنامه نویس به آن توجه میکنند، مهارتهای برنامهنویس است. در این جا میخواهیم مهارتهایی که هر برنامهنویسی باید داشته باشد را به شما معرفی کنیم. به یاد داشته باشید که بعضی از این مهارتها، جزء ویژگیهای شخصیتی شما هستند و نمیتوان آنها را به سادگی از طریق تمرین کردن، تقویت نمود. البته بعضی از مهارتهای مورد نیاز برنامهنویس، مثل مدیریت زمان، قابل تمرین کردن و یادگیری هستند.
شرط اول در برنامهنویسی، تخصص در یک زبان برنامهنویسی است ولی شما به عنوان یک برنامهنویس، نباید صرفا یک زبان را بدانید و باید حداقل بر دو یا سه زبان برنامهنویسی مسلط باشد تا شانس جذب شما بالا برود. برای یادگیری زبانهای برنامهنویسی میتوانید با مراجعه به بخش «توانمندتر شو» در جاب ویژن، دورههای معتبر برنامهنویسی را ببینید و در آنها ثبت نام کنید.
برای مشاهدهی دورههای مختلف برنامهنویسی، کلیک کنید.
مهمترین عاملی که در پیشرفت برنامه نویس، نقش دارد، انگیزه است. صرف نظر از تجربهی شما، همواره چیزهایی جدیدی در برنامهنویسی وجود دارد که شما میتوانید یاد بگیرید و همیشه روشهایی بهتری برای بهینهسازی کدها، موجود است. توانایی انگیزه دادن به خود، شما را در مسیر یادگیری و اکتشاف که برای برنامهنویسان ضروری است، حفظ میکند.
مهارت دیگری که کارفرمایان در استخدام برنامه نویس به آن اهمیت میدهند، توجه برنامهنویس به جزئیات است. یک برنامهنویس نباید به ابزارهای ویرایشی برای تصحیح خطاهایش متکی باشد زیرا حتی اشتباهات بسیار کوچک در کدنویسی میتوانند اثرات قابل توجهی روی خروجی داشته باشند. بنابراین، یکی از مهمترین ویژگیهای یک برنامه نویس موفق، توجه به جزئیات است.
برنامهنویسی، حتی برای باتجربهترین افراد نیز میتواند کار دلهرهآوری باشد. با این حال، اگر در تمامی جنبههای کاری خود، منظم باشید و به طور سازمانیافته عمل کنید، میتوانید کارهای پیچیده را به بخشهای کوچکتری تقسیم کنید که راحتتر میتوان آنها را مدیریت کرد.
داشتن مهارتهای ارتباطی خوب در هنگام مصاحبهی ورودی، اهمیت بسیار زیادی دارد. ممکن است این سوال برای شما پیش بیاید که با اینکه بسیاری از سازمانها به دنبال استخدام برنامه نویس دورکاری هستند، دلیل توجه واحد منابع انسانی سازمانها به مهارتهای ارتباطی چیست؟
ممکن است سازمانی که شما را به عنوان برنامه نویس جذب میکند، یک شرکت تخصصی برنامه نویسی نباشد و تنها نیاز به یک کار نرم افزاری و پشتیبانی از آن داشته باشد. بنابراین، ممکن شما تنها برنامهنویس یا یکی از چند برنامهنویس شرکت باشید. در چنین مواردی شما باید بتوانید کار خود را به زبان ساده برای کارفرمای خود که احتمالا چیزی از برنامهنویسی نمیداند، توضیح دهید.
به علاوه، برنامهنویسان باید به طور پیوسته با هم دیگر در ارتباط باشند تا دانش خود را با هم رد و بدل کنند. از سوی دیگر، هدف از برنامهنویسی، ساخت نرمافزارها و اپلیکیشنهایی است که قرار است دیگران با آنها کار کنند. به این سه دلیل، هر برنامهنویس باید صرفنظر از دورکاری برنامه نویسی در بسیاری از مشاغل، باید مهارتهای ارتباطی خوبی داشته باشد.
یکی از مهارتهایی که شانس استخدام برنامه نویس را بسیار بالا میبرد، خلاقیت است. شما باید قادر باشید راههایی جدید و بهینهتر برای مسائل مختلف، طراحی کنید. همهی ما نوشتن بلد هستیم اما آیا همهی ما میتوانیم شکسپیر یا همینگوی باشیم؟ دانستن زبان برنامهنویسی به این معنی نیست که شما برنامه نویس هستید؛ برنامهنویس کسی است که میتواند با خلاقیت خود، کدهای بهینه و کارآمد بنویسد.
شما به عنوان یک برنامهنویس، خواه حضوری و تمام وقت، خواه فریلنسر، باید بتوانید کار را در کمترین زمان ممکن به کارفرما تحویل دهید. معمولا به کارفرماها توصیه میشود که سر برنامهنویس را خیلی شلوغ نکنند تا او بتواند در آرامش خاطر، بهترین و بهینهترین کدها را بنویسد ولی شما نیز به عنوان برنامهنویس باید بتوانید با مدیریت صحیح زمان، پروژهها را در زمانی که انتظار میرود، تکمیل کنید.
یکی از اصلیترین مهارتهایی که هر برنامهنویس باید داشته باشد، توانایی حل مسئله است. برنامهنویس نباید از مشکلات و مسائل بترسد، بلکه باید با آنها مواجه شود و سعی کند آنها را بیابد. برنامهنویس باید بتواند از منطق، تحلیل و دادهها برای یافت راههای مسائل، استفاده کند. بنابراین، یک برنامهنویس خوب باید مهارتهای ریاضیاتی خوبی نیز داشته باشد.
کارفرمایان مختلف، اهداف بسیار متنوعی از جذب برنامه نویس دارند. مسئولیتها و وظایف شغلی برنامهنویس، از شغلی به شغل دیگر، بسیار متفاوت است. با این حال، ما در اینجا تلاش کردهایم تا رایجترین مسئولیتهای شغلی برنامهنویسان را به شما معرفی کنیم.
● نوشتن و به روزرسانیکردن برنامههای کامپیوتری یا بستههای نرمافزاری برای انجام کارهای مختلف مثل در صنعتی که در آن مشغول هستید.
● تست کردن برنامه و رفع خطاهای آن
● آزمایش کردن نرمافزارها برای اطمینان از عملکرد صحیح آنها و اجرای درست دستورالعملها
● کامپایل کردن (compiling) و مستندسازی توسعهی نرمافزار و اصلاحات انجام شده و کامنت گذاشتن در کدها برای اینکه دیگران بتوانند نرمافزار را بفهمند.
● نوشتن دستورالعملها برای هدایت کاربران
● تقسیم کار، هماهنگسازی و بازبینی فعالیتهای یک تیم برنامهنویسی در جایگاههای شغلی مدیریتی
● آموزش برنامهنویسی به کارآموزان
● مشورت با تیمهای مدیریتی، مهندسی و فنی برای مشخصشدن نیازها و مشکلات نرمافزاری سازمان و پیشنهاد دادن راهحلها
● بازبینی، تعمیر و گسترش برنامههای وجود برای افزایش بهینگی و کارایی آنها
● نوشتن، تحلیل کردن و بازنویسی برنامهها مطابق با جریان کار
● تحلیل کردن برنامهها و کنترل استفاده از نرمافزاهای کامپیوتری به عنوان برنامهنویس سیستمی.
● مشورت با اپراتورهای کامپیوتری یا آنالیزورهای سیستمی برای یافتن و برطرف کردن مشکلات در اجرای برنامههای کامپیوتری
● همکاری با سازندگان کامپیوترها و دیگر کاربران برای توسعهی روشهای برنامهنویسی جدید.
بسیاری از کارفرمایان در آگهیهای استخدام برنامه نویس، حقوق برنامه نویس را اعلام نمیکنند و در هنگام مصاحبه، حقوق مد نظرتان را از شما میپرسند. شما زمانی میتوانید بهترین پاسخ را به این سوال بدهید که از بازار کار برنامهنویسی و دستمزدهای رایج برنامهنویسان، اطلاع داشته باشید. به همین دلیل، تیم جاب ویژن، هر سال گزارشی جامع از میزان حقوق برنامهنویسان تهیه میکند که میتوانید به مراجعه به این لینک، گزارش تحلیلی حقوق برنامه نویسان را در سال ۹۸، مطالعه فرمایید.
حقوق مشاغل برنامهنویسی حضوری با حقوق دورکاری برنامه نویسی تفاوت چندانی ندارد اما بسیاری از فریلنسرها، درآمد پایینتری نسبت به برنامهنویسانی دارند که برای سازمان یا شرکت خاصی کار میکنند. حقوق زبانهای برنامهنویسی مختلف نیز با هم دیگر تفاوت دارد. تمامی این جزئیات را میتوانید در لینک فوق ببیند.
پیش از درج حقوق درخواستی در رزومه و پیش از ورود به جلسهی مصاحبه، حتما حقوق متوسط را با در نظر گرفتن سابقهکاری، تحصیلات و زبان برنامهنویسی خود بدانید تا با درخواست حقوق بالاتر از متوسط، شانس خود را برای پیدا کردن شغل پایین نیاورید.
اگر میخواهید به عنوان یک برنامهنویس به سازمانی وارد شوید، باید مهارتهای نرمافزاری بالایی داشته باشید و مهمتر از همه بتوانید آنها را در مصاحبه به کارفرما اثبات کنید. بنابراین، مهارتهای خود را کاملا صادقانه بنویسید، چون مصاحبههای استخدام برنامه نویس در سازمانها اصولا با گرفتن چند تست انجام میگیرد. این مهارتها نیز بسته به هر سازمان متفاوت است.
همانطور که در ابتدا گفتیم، حوزهی مشاغل برنامهنویسی بسیار گسترده است، بنابراین حقوق و دستمزد برنامهنویسان نیز با توجه به استکی که در آن مشغول هستند، متفاوت است.
اینکه کارجویان چه عددی را به عنوان حقوق درخواستی در رزومه خود درج کنند، سوال بسیاری از کارجوها است. رسیدن به یک عدد دقیق آن هم بدون هیچ متر و معیار و اطلاعاتی از حقوق درج شده در آگهیهای استخدام برنامه نویس این مشکل را دوچندان کرده است.
شما در صفحه فرصتهای شغلی سایت جاب ویژن، با استفاده از فیلتر حقوق میتوانید آگهیهای شغلی که با حقوق درخواستی شما همخوانی دارند را پیدا کنید.
اینکه شما کدام زبان برنامهنویسی را انتخاب میکنید به عوامل مختلفی بستگی دارد. انتخاب زبان برنامهنویسی تعیین میکند که شما برنامهنویس موبایل شوید یا وب، برنامهنویس فرانتاند باشید یا بکند و …
شرایط بازار کار هرکدام از این حوزهها با هم متفاوت است. محبوبیت بعضی از زبانهای برنامهنویسی در طی زمان کم یا زیاد شده است. اما در مجموع میتوان با قاطعیت گفت که بازار کار برنامهنویسی در حال حاضر و طی سالیان آینده پررونق است. روند رو به رشد آگهیهای جذب برنامه نویس از جمله استخدام برنامه نویس پایتون، برنامه نویس اندروید، برنامه نویس NET.، برنامه نویس front end و … نیز نشان از آیندهی روشن مشاغل برنامهنویسی دارد.
بازار کار و ماهیت کار برنامهنویسی حتی موجب شده تا شما از هرجایی بتوانید کار خود را انجام دهید. بنابراین درصورتی که به دنبال آگهیهای استخدام برنامه نویس دورکاری نیز هستید، پیدا کردن کار برای شما دشوار نخواهد بود.
سخن آخر اینکه برنامهنویسی مهارتی نیست که از یادگیری آن پشیمان شوید. تهران باشید یا شهرستان، تازه کار باشید یا متخصص، زن باشید یا مرد، با هر سنی همیشه فرصتهای شغلی برنامه نویسی هست که مناسب شما باشند. برای اینکار کافیست مهارتهای خود را ارتقا دهید و به روز باشید.